| |
 |
29 febrewary om 11:45 |
| |
Nyk de Vries fan de Blauwe Fedde: Sjoch better!
Der binne nňch altyd lezingen en bijeenkomsten węr’t ik mij ferplicht foël om naar toe te gaan. Nyt dat ut fan un sterveling mut, mar simpelwech fan binnen út, omdat ik mij ut self oplëch. Gisteravend was der un lezing fan Nyk de Vries in ut kader fan de Literęre 4-Stęde Tocht. Literatuur in ut Frys dus. Jaren en dan ok jaren, eigenlek sinds ik naar de PA De Him in Sneek ging, fňlch ik de Fryske literartuer op’e foët. Ik bin aktyf en passyf gebrúker fan ut Frys, un anlearde taal foar mij. Miskyn komt ut dęrom wel dat ik de offisjele tweede rykstaal fan Nederlaan feul beter spreek as Frystalegen dy’t ut fan húsút prate. Ik skriëf ut in alle gefallen beter as de overgroate mearderheid fan de autochtoane Friezen, dy’t foar ut groatste gedeelte skriftelek analfabeet in eigen taal binne. De laaste tien jaar maak ik mij nyt mear su druk over ut wel ňf nyt brúken fan ut Frys. Węrom sú ik at de Fryspraters dat self ok nyt doën, ik wil nyt Roomser as de paus weze. Bovendien merk ik te faak dat Fryspraters mar al te graach utselde doën węrfan’t se met name ‘Hollâners’ beskuldege: delsien op minderheidstalen, in dit gefal ut Stads! Dęr kan ik ferrekte min teugen! Fan de ‘ weromstuit ’ praat ik konsekwent Snekers teugen sukke gekanstekers en in de media brúk ik myn jongestaal om dy reden dan ok faak. Ut Stads krijt in de praktyk amper steun fan de partij dy’t der su prat op gaat foar minderheidstalen op te kommen. Welke FNP’er brúkt ut Stads aktyf in de polityk?!
Tňch steek ik myn liefde foar de Friese literatuur nyt onder stoelen & banken en fňlch wat der in ut Frys literęre weareldsje gebeurt nňch immer. Gisteravend un prachtavend had met Nyk de Vries, dy’t un foartreffelek lezing hield over de Blauwe Fedde groep, auteurs dy’t tňt 2002 un blad met de gelyknamege titel de weareld instuurden. Un prachtech eigensinnech blad węrfan’t Nyk de Vries en Meindert Talma de groate mannen waren.
Op ut earste gesicht leek ut ňf de Blauwe Fedde auteurs gyn argewasy hadden, mar dat was skyn. ‘ As men goed tusken de rigels troch lest is der miskien sels in hiele protte argewaasje. En dan foaral tsjin al de statements fan de generaasje dęrfoar ’, su analisearde De Vries gisteravend. ‘Om’t elk ideaal te grut is om wier te meitsjen sadat de man op’e barrikade al gau like űnnoazel en onnuansearre is as de grutte baas dęr’t er tsjinoan skopt.’ De overtúging fan De Blauwe Fedde generasy is ‘ dat der gjin doelen binne, der binne heechút yndividuele doelen, mar oer it gehiel soe men sizze kinne dat alles min ofte mear tafalich is, dat it giet sa’t it giet ’.
Un ferwyt dat Nyk de Vries en ok de andere Blauwe Fedde skriëvers faak te horen krije is ‘siz it dúdliker!’ Dat roept dan bij De Vries wear un omkearde argewasy op: ‘Sjoch better!’
Al met al un hele boeiende lezing, dy’t in april ok op papier komt in ut Frys literęre tydskrift Ensafh. Nou’t dizze lezing gisteravend weest is, sú ik der foar pleite om ut betooch fan Nyk de Vries futdaleks mar op ut internet te setten. Ik hew der ferlet fan om syn toespraak de fňlgende dach nňch us rustech na te lezen en op te reagearen. Ik was al lang bliid dat ik de analyze fan Nyk op un paar útdraaide A-4 tsjes met kreech. Un anwezege Tresoar-klerk fon dat minder aardech: ‘ Do meist it wol públiseare, mar moatst der wol bij sizze dat it yn Ensafh komt hear…!’ Echt nieuws komt in Fryslaan altyd un paar maanden later blykber!
|
| |
