dagboek > overzicht
Dagboek april 2010Bekiek hele maand 
 
13 april om 19:38
 
Mezoeza in Sneek





Fanavend fon ik op één fan myn kuiertňchtjes deur de binnenstad un Mezoeza, un Joads symboal. Foar útlech sien hieronder.

Het woord Mezoeza betekent letterlijk 'deurpost'. Het kan zowel de post van een deur als van een poort zijn. Overdrachtelijk heeft het de betekenis van teken of symbool dat aan de deurpost van een Joods huis of aan de poort wordt gehecht. In het Jodendom wordt de overdrachtelijke betekenis bedoeld. De mezoeza vindt men aan de binnenkant van een deurpost van de voordeur en van andere deuren in het huis. Het is aan de rechterzijde op ooghoogte geplaatst.

Mezoeza bij de voordeur en de andere deuren in huis
De mezoeza vindt men aan de binnenkant van een deurpost van de voordeur en van andere kamers, maar alleen de deuren van de kamers die als woonvertrek dienen, zoals woonkamer, eetkamer of studeerkamer. Ook aan de binnenkant van een poort die toegang tot een wijk of stad verschaft, komt de mezoeza voor (bijvoorbeeld de Jaffapoort in Jeruzalem).

Mezoeza meestal van metaal of hout

Meestal is de mezoeza van metaal of hout gemaakt. In sommige gevallen is de mezoeza van zilverfiligrainwerk vervaardigd. Dit is dan een waardevol bezit. De mezoeza is dan ook een sieraad aan de deurpost.
Shema (Deuteronomium 6:4-9) + Deuteronomium 11:13-20
In het kokertje dat de mezoeza vormt, wordt een beschreven rolletje perkament gestopt. Op dit perkament staat de tekst van het Shema en van Deuteronomium 11:13-20

De tekst van het Shema - Deuteronomium 6:4-9

Hoor Israël, Adonai, onze God, Adonai is Eén.
En gij zult Adonai uw God liefhebben met geheel uw hart en geheel uw ziel en geheel uw vermogen.
En deze woorden, die Ik u heden gebied zullen op uw hart zijn.
En gij zult ze uw kinderen inprenten en erover spreken, wanneer u in uw huis zit en wanneer u op de weg gaat en bij uw te ruste gaan en bij uw opstaan.
En gij zult ze als een teken op uw hand binden en zij zullen tot voorhoofdstekenen tussen uw ogen zijn.
En gij zult ze op de deurposten van uw huis en op uw poorten schrijven.

Deuteronomium 11:13-20

En het zal geschieden, zo gij naarstiglijk zult horen naar Mijn geboden, die Ik u heden gebiede, om Adonai, uw God, lief te hebben, en Hem te dienen, met uw ganse hart en met uw ganse ziel;
Zo zal Ik den regen uws lands geven te zijner tijd, vroegen regen en spaden regen, opdat gij uw koren, en uw most, en uw olie inzamelt.
En Ik zal kruid geven op uw veld voor uw beesten; en gij zult eten en verzadigd worden.
Wacht uzelven, dat ulieder hart niet verleid worde, dat gij afwijkt, en andere goden dient, en u voor die buigt;
Dat de toorn van Adonai tegen ulieden ontsteke, en Hij den hemel toesluite, dat er geen regen zij, en het aardrijk zijn gewas niet geve; en gij haastelijk omkomt van het goede land, dat u Adonai geeft. Legt dan deze mijn woorden in uw hart, en in uw ziel, en bindt ze tot een teken op uw hand, dat zij tot voorhoofdspanselen zijn tussen uw ogen;
En leert die uw kinderen, sprekende daarvan, als gij in uw huis zit, en als gij op den weg gaat, en als gij nederligt, en als gij opstaat;
En schrijft ze op de posten van uw huis, en aan uw poorten.
Perkament van een rein dier.

Het perkament waarop de tekst van het Shema en Deuteronomium 11:13-20 wordt geschreven, moet aan dezelfde eisen voldoen als het perkament dat gebruikt wordt voor het schrijven van een Tora-rol. Dit houdt in dat het perkament moet zijn dat afkomstig is van dieren die volgens de Wet rein zijn. Het perkament wordt van links naar rechts opgerold. Dit rolletje stopt men in het kokertje van de mezoeza.

Shaddai (Almachtige) - Shomer Daltot Jisraeel (Waker van de deuren van Israël)

Op de achterzijde van het rolletje schrijft met 'Shaddai' (Almachtige). Dit is zichtbaar door de opening van het kokertje. Als er geen opening is schrijft men 'Shaddai' aan de buitenkant op de mezoeza.
De letters van Shaddai zijn tevens de beginletters van de woorden die de uitdrukking "Shomer Daltot Jisraeel" (Waker van de deuren van Israël) vormen.

Nieuw huis inwijden en heiligen

Als men een nieuw huis betrekt, is het plaatsen van de mezoeza een godsdienstige en feestelijke aangelegenheid. Deze handeling gaat met het uitspreken van de bijbehorende lofzeggingen gepaard. De mezoeza heeft als doel het huis te wijden en te heiligen. Veel Joden hebben de gewoonte de mezoeza bij het binnentreden en verlaten van het huis te kussen. Meestal doet men dit door de hand te kussen en deze op de mezoeza te drukken.

Synagoge heeft geen mezoeza!

Het is opvallend dat de synagoge geen mezoeza bezit. De reden hiervan is dat de synagoge een gewijd Godshuis is en derhalve niet het heilige teken van de mezoeza behoeft.