 |
|
|
|
 |
|
|
|
| |
 |
11 ňktober om 20:03 |
| |
Elmar Kuiper wint Gysbert Japicxpriis 2025 met poëziebundel Ferlosboartsje
Op zaterdagmiddag 11 oktober 2025 werd in de Martinikerk van Bolsward de Gysbert Japicxpriis, de hoogste literaire onderscheiding van Friesland, uitgereikt aan dichter, beeldend kunstenaar en performer Elmar Kuiper voor zijn indrukwekkende bundel Ferlosboartsje.
Gedeputeerde Eke Folkerts reikte namens de provincie Fryslân de prijs uit.
De eeuwenoude kerk van Bolsward, waar ooit Gysbert Japiks zelf leefde, ademde poëzie, emotie en verbondenheid.
Voorzitter Johanneke Liemburg sprak namens de Advyskommisje fan de Gysbert Japicxpriis 2025, die verder bestond uit Ytje Hoekstra en Sytse Jansma, en lichtte met overtuiging toe waarom juist Kuiper deze eer toekwam.
De lof van de jury over Ferlosboartsje
Volgens Liemburg en haar medecommissieleden is Ferlosboartsje “in moedige, foarmbewuste en oandwaanlike ferkenning fan poëzij, byld en ynterlike kontemplaasje.”
De bundel “rekket it format fan de poëzij op, befreet it en makket it op ’e nij.”
Liemburg benadrukte hoe Kuiper in zijn bundel grenzen laat vervagen:“Yn dizze bondel ferfaagje grinzen op ferskate wizen. Guon fersen lykje earder in tekening fan wurden. Dizze wurden moatte net allinne lęzen, mar field wurde.”
Liemburg prees de veelzijdigheid van Ferlosboartsje: “De bondel is ferrassend fan toan en foarm – earnstich en fleurich tagelyk. Net de holle, mar it hert wurdt rekke.”
Naast het poëtische experiment toont de bundel een intieme levensreis: “It is in yntime, ynnerlike reis. Fan berte oant it fers ‘no bin ik wer hiel’. Poëzij as ferlossing.”
De andere genomineerden waren: Erik Betten (Palimpsest), Tsead Bruinja (Ynbyld/ingebed), Elske Kampen (Net fiksearre hűs) en Albertina Soepboer (Delta).
Maar, aldus Liemburg: “It is mei folle oertsjűging dat wy keazen ha foar de bondel Ferlosboartsje fan Elmar Kuiper.”
De lofrede fan Sjirk Eildert Bruinsma oer de dichter
Namens de Fryske Beweging sprak Sjirk Eildert Bruinsma een lofrede vol warmte en bewondering. Hij prees Kuipers vermogen om “de stream fan gedachten” telkens een nieuwe vorm te geven, in taal, in beeld en in muziek.
“Ferlosboartsje bringt je werom nei Fryslân, en dęrmei ek nei de nije Friezen dy’t nei ús komme,” aldus Bruinsma.
Zijn woorden waren tegelijk een ode aan de Friese taal zelf: “It Frysk is de bęste wize om ús űnderfining fan it libben ta útdrukking te bringen.”
It dankwurd :De leafde foar taal
Toen Elmar Kuiper zelf het woord nam, werd het muisstil. Zijn dankwoord De leafde foar taal was een ontroerend eerbetoon aan zijn jeugd, zijn mem en heit, en de taal die hem gevormd heeft “It bloed kroep dęr’t it net gean koe. Ik fűn de dichter yn mysels werom – of better sein: it bern, dat sa earlik en hearlik tűme koe.”
Hij besloot met woorden die velen in de kerk ontroerden: “Tank heit en mem, foar jim leafde en waarmte, foar it paradys dęr’t ik opgroeie mocht. Jim binne altyd by my.”
De Lytse Gysbert Japicxpriis 2025: Jong talent út Joure
Ook jong talent kreeg vanmiddag een podium. Tijdens dezelfde feestelijke bijeenkomst in de Martinikerk werd de Lytse Gysbert Japicxpriis 2025 uitgereikt aan Alen Hrustic (13) uit Joure
Zijn gedicht Bergen en djippe dellingen maakte diepe indruk op de jury, bestaande uit Tialda Hoogeveen, Wybo Smids en Gertrud Palstra. Zij noemden het werk van Alen: “It is echte poëzy, makket yndruk, hat sterke bylden en jout pikefel. […] It űnderwerp dat Alen beskriuwt, oarloch, is like universeel as persoanlik. Dat makket it pynlik aktueel.”
De jonge dichter, die tweetalig opgroeit met Bosnisch en Nederlands, schreef het gedicht eerst in de taal van zijn hart en vertaalde het daarna zélf in het Fries, “in prestaasje dy’t grutte wurdearring fertsjinnet,” aldus de jury.
De prijs, bestaande uit ‘De Gouden Fear’ en een oorkonde, werd hem overhandigd door wethouder Petra van den Akker van de gemeente Súdwest-Fryslân. Van den Akker was geraakt door het gedicht van Alen, liet ze in haar toespraak weten.
Daarna mocht Alen en Elmar hun namen vereeuwigen op 1 van de hanenbalken in it Gysbert Japicxhűs in Bolsward.
Fryslân syn taal, syn dichters, syn takomst
Met de bekroning van zowel de volwassen als jonge winnaars liet Fryslân vandaag zien hoe levend, veelzijdig en toekomstgericht haar literaire landschap is.
De Gysbert Japicxpriis eert het rijpe meesterschap, de Lytse Gysbert het prille talent en beide samen bevestigen de liefde foar taal dy’t troch de generaasjes hinne klinkt.
“By Kuiper kinne de deistige dingen ek keunst węze,” sei Johanneke Liemburg.
Dat jildt hjoed ek foar Fryslân sels.
 |
| |
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
